(Cadn.com.vn) - Như bao gia đình thời chinh chiến, để chạy tránh bom đạn, họ đành phải rời bỏ quê hương để tìm vùng đất yên lành hơn. Lúc đó, gia đình bà Phan Thị Tý (85 tuổi, trú thôn Phước Thành, xã Quế Thuận, H. Quế Sơn, Quảng Nam) cũng vậy. Tuy nhiên trong cuộc ly hương đó, vợ chồng, con cái bị thất lạc nhau. Mãi đến hôm nay, sau 40 năm họ mới được trùng phùng khi mái tóc đã bạc trắng...

CHIA LY

Tiếp xúc với chúng tôi trong ngôi nhà nhỏ ở thôn Phước Thành (xã Quế Thuận), ông Nguyễn Niết (87 tuổi) kể lại câu chuyện chia ly của gia đình ông 40 năm về trước: Đầu năm 1975, ở quê bom đạn bắn phá ác liệt, nhiều người chọn cách đi tha hương tìm nơi lập nghiệp mới. Vợ chồng ông cũng quyết định lên tàu vào Khánh Hòa để sinh sống. Một ngày đầu tháng 2-1975, vợ chồng ông dẫn theo 4 người con là Nguyễn Thị Ty (16 tuổi), Nguyễn Văn Tuệ (12 tuổi), Nguyễn Văn Huệ (8 tuổi) và Nguyễn Thị Liên (3 tuổi) ra Đà Nẵng lên tàu vào Cam Ranh. Ra tới Đà Nẵng, hàng nghìn người chen chúc lên con tàu nhỏ để được ra sà lan đang chờ sẵn ngoài khơi. Tuy nhiên khi vừa lên tới sà lan dài hàng trăm mét, vợ chồng ông lạc mất Ty và Huệ. “Lúc đó tàu đã khởi hành nhưng tìm mãi không thấy 2 con đâu. Trong lúc ai cũng đã mệt mỏi vì đói và khát, 4 người còn lại trong gia đình dựa vào nhau, nằm mệt lả trên sà lan chỉ mong vào được tới đất liền rồi tính tiếp”- ông Niết nhớ lại.

Vợ chồng ông Niết quấn quýt bên nhau sau 40 năm gặp lại.

Nhưng ước nguyện đó của vợ chồng ông Niết cũng không thực hiện được. Trên sà lan lúc này đông nghịt người, sóng lớn lại dồn dập liên tục, hàng nghìn người lênh đênh trên biển ai nấy cũng lả người vì đói, khát và say sóng. Để tìm nước cho vợ con, ông Niết rời chỗ ngồi chen vào dòng người đông đúc. Tuy nhiên lúc quay lại thì vợ và con gái không còn ở chỗ cũ, chỉ còn anh Tuệ đang nằm lả đi vì khát. “Sau khi thấm từng giọt nước lên môi thằng Tuệ để nó tỉnh lại, tôi bế nó đi khắp sà lan tìm vợ và con gái út nhưng vẫn không thấy. Đêm tối, trên sà lan xác chết nằm ngổn ngang, hỏi thăm nhiều người thì họ bảo vợ con tôi đã rơi xuống biển”, ông Niết kể lại.

Tưởng vợ và con đã chết thật nên khi thấy có tàu lớn cập vào sà lan, ông cùng anh Tuệ chuyển qua tàu để vào cảng Cam Ranh (Khánh Hòa). Sau nhiều tháng sống lang thang, hai cha con ông phiêu dạt đến H. Cam Lâm rồi dựng lán để khai hoang. “Lúc rời quê, cả gia đình 6 người cùng đi, giờ chỉ còn 2 cha con. Phần vì không có tiền, phần lại không biết ăn nói với người thân, hàng xóm như thế nào nên tôi chỉ muốn quên đi quá khứ. Vì vậy mà suốt 40 năm không dám về quê hương”, ông Niết nghẹn ngào. Sau đó, ông Niết lấy bức ảnh trong thẻ căn cước của người vợ mà ông còn giữ để làm ảnh thờ rồi lấy ngày 12-2 âm lịch hàng năm làm ngày giỗ. Vài năm sau, ông Niết kết hôn với một người phụ nữ địa phương  và sinh được 3 người con.

Nghĩ vợ con đã mất, suốt 40 năm qua ông Niết không dám trở về quê vì không biết ăn nói như thế nào với họ hàng, người thân.

 NGÀY HỘI NGỘ

Ngồi bên người chồng sau 40 năm mới gặp lại, nhớ lại ngày định mệnh đó, bà Tý nghẹn ngào: “Lúc ở trên sà lan, vì đợi chồng đi xin nước quá lâu, trong lúc 2 người con đang lả đi vì khát nên tui phải gượng dậy bế cô con gái 3 tuổi đi xin từng giọt nước. Lúc quay lại không thấy chồng con đâu, tui vừa khóc vừa bế con gái chạy khắp sà lan để tìm. Ngoài khơi thi thoảng lại có tàu lớn cập vào sà lan để cung cấp nước đồng thời đón từng tốp người vào đất liền. Lúc này tôi không biết chồng con có lên tàu vào đất liền hay đã rơi xuống biển. Không biết xử lý thế nào, hai mẹ con chỉ còn cách ngồi đợi trên sà lan suốt hơn một ngày. Khi sà lan cập cảng, mới hay mình đã lưu lạc đến Vũng Tàu. Lạc mất chồng con, không còn tiền trong khi phải chăm sóc con nhỏ nên tôi quyết định bế con quay trở về Quảng Nam sinh sống cho đến bây giờ. Khi về đến quê, tôi đi xem bói thì người ta bảo chồng và con trai đã mất nên tôi cũng lập bàn thờ rồi làm giỗ cha con ổng suốt 40 năm qua”.

Nói về hai người con lạc ở bến cảng Đà Nẵng, bà Tý nói: Con gái đầu là Ty lúc này đã lớn tuổi, nên sau khi lưu lạc vào tới Cam Ranh đã tự tìm đường trở về nhà sau gần 3 tháng. Còn anh Huệ cũng đi lạc vào Khánh Hòa và bị trúng đạn, được người dân đưa vào Sài Gòn để chữa trị rồi may mắn được một gia đình ở đây nhận làm con nuôi. 5 năm sau, anh nhớ ra địa chỉ ở quê rồi được cha mẹ nuôi đưa đi tìm. Tìm được mẹ, anh Huệ ở lại quê 2 tháng rồi trở vào Sài Gòn sinh sống cùng cha mẹ nuôi từ đó đến nay.

Nói về cơ duyên để có cuộc hội ngộ ngày hôm nay, vợ chồng ông Niết cho biết. Giữa tháng 5 vừa qua, chị Liên – cô con gái út của vợ chồng ông nay đã 43 tuổi được một người quen làm việc ở UBND xã Quế Thuận báo tin cha cô vẫn còn sống. “Hôm đó có nam thanh niên xưng là Nguyễn Văn Hải về xã xác minh lý lịch của cha để vào Đảng. Người này nói có cha tên là Nguyễn Niết, quê ở xã này nhưng chuyển vào sống ở Khánh Hòa nhiều năm nay. Lúc đó mọi người lật xem hết hồ sơ nhưng không ai biết có người nào tên Nguyễn Niết. Không tìm được, anh Hải trở về Khánh Hòa và để lại số điện thoại nhờ các cán bộ xã tiếp tục tìm”- ông Bùi Tuần, Chủ tịch UBND xã Quế Thuận kể lại.

Mấy ngày sau, các cán bộ xã mới nhớ ra cha của chị Liên đã mất tích có nhiều đặc điểm trùng với lời khai của anh Hải nên tìm gặp chị để thông báo, đồng thời đưa số điện thoại cho người nhà tự liên hệ với gia đình ông Niết đang ở Khánh Hòa. “Tôi điện thoại thì Hải cũng nói có cha tên Nguyễn Niết và có người anh cùng cha khác mẹ tên Tuệ. Qua một vài câu hỏi, tôi linh cảm đúng là cha và em trai đã thất lạc”, chị Ty kể. Sau đó chị Ty cùng chị Liên bắt xe vào Khánh Hòa. Vào đến nơi, mọi người nhận ra nhau. Mấy ngày sau, ông Niết lên đường về lại Quảng Nam đoàn tụ với vợ con sau 40 năm...

B.Bình - S.Lam